Inteligentny system retencyjny, Rzeszów Budziwój, Poland

Jeszcze w 2005 r. Rzeszów miał 54 km2 powierzchni i zamieszkiwało go około 154 tys. osób. Stolica Podkarpacia była wtedy najmniejszym miastem wojewódzkim o największym zagęszczeniu mieszkańców na 1 km2. Brak powierzchni, choćby pod budownictwo mieszkaniowe, był wtedy poważnym problemem. Zapadła więc decyzja o przyłączeniu do miasta kilku sołectw. Jednym z nich był Budziwój. Na terenie obecnego osiedla, włączonego do miasta 1 stycznia 2010 r., we wrześniu br. rozpoczął się pierwszy etap budowy niemal 26 km kanalizacji deszczowej w zakresie średnic od DN200 do DN2400. Wartość tej części inwestycji to 69 mln zł, a koszt realizacji całego planu oszacowano na 96 mln zł.

Na terenie Budziwoja znajduje się fragment terasy zalewowej rzeki Wisłok. Wcześniej, przed włączeniem do Rzeszowa, większą cześć tego obszaru stanowiły łąki, pastwiska czy niewielkie lasy, więc woda z opadów atmosferycznych wsiąkała w grunt. Kłopoty pojawiły się po włączeniu nowych terenów do miasta, a efektem postępującej zabudowy jest powstawanie powierzchni nieprzepuszczalnych, ograniczających i uniemożliwiających naturalną retencję wody. To z kolei jest przyczyną podtopień czy stagnowania wody. 
Powstający właśnie inteligentny system do odprowadzania i zagospodarowywania wód opadowych oraz roztopowych spływających z osiedla dotyczy obszaru o powierzchni 632 ha. Zaplanowano budowę ponad 26 km kompletnej sieci kanalizacji deszczowej. Rurociągi powstaną w ciągu piętnastu ulic. Sieć obejmie także tereny prywatne, umożliwiając zarówno odwodnienie dróg, jak i odprowadzenie nadmiaru wód z terenów zlewni.

Przewiedziano też budowę 24 zbiorników retencyjnych – 18 kanałowych o łącznej pojemności 7,5 tys. m3 oraz sześciu bocznych o łącznej pojemności 1,7 tys. m3. To poprzez te zbiorniki woda będzie spływać do rzek Wisłok i Strug. Zostaną one wyposażone w inteligentny system zarządzania retencją, dzięki czemu na bieżąco będzie można obserwować poziom wody. Przed wylotami przewidziano z kolei zastosowanie urządzeń oczyszczających wody opadowe i roztopowe. Ponadto zaplanowano m.in. rozbudowę, częściowe przykrycie i regulację rowów melioracyjnych wraz z umocnieniem skarp i dna rowów. 

Wysokie tempo robót i sporo dostaw

By zrealizować to zakrojone na szeroką skalę przedsięwzięcie, firma Uponor Infra sp. z o.o. dostarczy do Rzeszowa około 26 km rur, w tym: około 18 km rur Weholite PE SN8 w zakresie średnic od DN500 do DN2400 oraz ponad 7 km rur WehoTripla PP SN8 o średnicach od DN200 do DN400. Dostawy obejmą też m.in. niemal 300 studzienek kinetowych  i ekscentrycznych z przegrodami piętrzącymi o średnicach DN1000-DN2200 oraz studzienki  osadnikowe, w tym o średnicy DN3000. Ponadto konieczne będzie także zastosowanie wielkogabarytowych studzienek i komór rozdziału o średnicach od DN2200 do DN3000, oraz kształtek specjalnych, trójników, łuków czy kołnierzy i innych niezbędnych produktów do budowy tak rozległej kanalizacji deszczowej. 

Wybrane do budowy rzeszowskiej sieci rury Weholite przeznaczone są do budowy kompletnych systemów kanalizacji zewnętrznej w zakresie średnic od DN300 do DN3000. Produkuje się je w klasach sztywności obwodowej od SN2 do SN16 (sztywność obwodowa rur stosowanych w Rzeszowie to SN8). Uzupełnieniem systemu Weholite jest polipropylenowy (PP) system WehoTripla dostępny w zakresie średnic DN110–DN400. 

Przy takich zamówieniach najważniejsze jest, by dostosować produkcję i dostawy do wysokiego tempa realizacji robót. Dostawy odbywają się na bieżąco. A jak wyglądają w praktyce? Mimo ustalonego ogólnego harmonogramu robót pozostajemy w stałym kontakcie z wykonawcami i z odpowiednim wyprzedzeniem staramy się potwierdzać  informacje o najbliższym zapotrzebowaniu na dany asortyment. Po ich otrzymaniu od razu przystępujemy do produkcji i kompletowania nowych dostaw. Średnio są to dwie–trzy pełno załadunkowe dostawy tygodniowo. Osobnych procedur wymagają dostawy elementów wielkogabarytowych, których transport należy zgłosić przewoźnikowi z min. 7-dniowym wyprzedzeniem celem uzyskania przez niego stosownych pozwoleń. Takie dostawy odbywają się w nocy, gdy ruch na drogach jest mniejszy. Budowa natomiast musi być przygotowana do rozładunku elementów o dużych gabarytach, co wiąże się z użyciem ciężkiego sprzętu, najczęściej dźwigów - mówi Piotr Dańczuk z firmy Uponor Infra. 

Niezawodna i długowieczna sieć

Dostarczane do Rzeszowa produkty do budowy sieci kanalizacji deszczowej powstają z polietylenu, co oznacza, że są m.in. długowieczne, odporne na korozję, zarastanie oraz ścieranie. Co ważne z wykonawczego punktu widzenia, ich montaż jest łatwy, przebiega sprawnie i szybko, nawet w warunkach zimowych.

To produkty niezawodne i długowieczne. Można je bezpiecznie eksploatować nawet przez 100 lat – zapewnia Piotr Dańczuk. – Bardzo istotna jest także możliwość dostosowania systemu do indywidualnych rozwiązań oraz jego kompleksowość i kompatybilność. Charakterystyczna jest też jego wysoka wytrzymałość ze statyczno-wytrzymałościowego punktu widzenia, co sprawia, że te elementy mogą być zastosowane w trudnych warunkach gruntowo-wodnych, jak właśnie terasa zalewowa Wisłoka. Co więcej, dzięki spawaniu ekstruzyjnemu, występuje jednorodność połączeń i możliwość przenoszenia przez nie wszystkich obciążeń które działają na dany rurociąg, w tym sił osiowych – dodaje... Jest to szczególnie ważne, ponieważ szczelność całego systemu jest w takim przypadku zapewniona przez wszystkie lata eksploatacji, a więc nigdy nie będzie potrzeby naprawy czy doszczelniania takich połączeń.

Prace na terenie dzielnicy Budziwój mają potrwać do maja 2020 r. Skuteczne zapobieganie zalaniom i podtopieniom umożliwi zagospodarowanie nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe czy działalność przemysłowo-usługową. 
Poza Budziwojem w ostatnich latach do Rzeszowa przyłączono także 9 innych sołectw. Obecnie Rzeszów ma około 126 km2 powierzchni i  prawie 194 tys. mieszkańców.